علت غیبت امام زمان(عج) چیست؟!

پاسخ :

پیش از پرداختن به اسباب و عللغیبت امام مهدی(عج)، لازم بذکر است: از روایات چنین استفاه میشود که علت و فلسفه واقعی غیبت آن امام بر بشر پوشیده است، و جز خدا و پیشوایانمعصومعلیهمالسلامکسی نسبت به آن اطلاعکافی و کامل ندارد.چنانکه عبدالله بن فاضل هاشمی روایت کرده که از حضرتصادق(ع) شنیدم می فرمود:« صاحب الامر غیبتی دارد که ناچار ازآن است، بطوری که اهل باطل در آن تردید می کنند.عرض کردم : یابن رسول الله! چرا غیبت می کند؟ فرمود: به علتی که به ما اجازه نداده اندآشکار سازیم.عرض کردم: چه حکمتی در غیبت اوست؟ فرمود: همان حکمتی که در غیبت سفیران و حجتهای پیش از او بوده است، حکمتغیبت قائم ظاهر نمی شود مگر بعد از آمدن خود او، چنان که حکمت سوراخ کردن کشتی توسطخضر و کشتن آن بچه و تعمیر دیوار، برای حضرت موسی(ع) ظاهر نگشت، مگر موقعی کهخواستند از هم جدا شوند»1

این روایت و روایاندیگر مثل این، اشاره دارد که علت واقعی غیبت حضرت را نمی توان گفت و هر سبب و علتیکه بیان می گردد، هر چند می تواند علت باشد، اما علت حقیقی نیست.

اما بعضیاز غلل غیبت حضرتش را که می توان با اسناد به روایات ذکر نمود، بدین ترتیب میباشند:

1ـ امتحان و آزمایش :غیبت آن حضرت سبب می شود تا نفاق عده ای آشکار شود و ایمان حقیقیمحبان و شیعیان واقعی امام(ع) در کوره ولایت امام غایب(عج) از ناخالصی ها و دوروییها و سست مایه ها جدا و پاک شود،و در یک کلام مؤمن ازمنافق معلوم گردد.

جعفر جعفی گوید: بهامام باقر(ع) عرض کردم: فرج شما کی خواهد رسید؟فرمود :«هیهات، هیهات! فرج، نخواهد رسید تا شما غربال شوید(و سه بارتکرار فرمودند) و افراد آلوده بروند و افراد پاک و مخلص باقیبمانند.»2

و نیز موسی بنجعفر(ع) فرمودند:« هنگامی که پنجمین فرزند امام هفتم غایب شد،مواظب دین خویش باشید، تا مبادا کسی شما را از دین خارج کند! ای پسرک من! برای صاحبالامر به ناچار غیبتی خواهد بود، بطوری که عده ای از مؤمنین از عقیده خود برمیگردند،همانا خدا به وسیله غیبت، بندگانش را«امتحان»مینماید.»3

2 ـ بیعت نکردن با ستمکاران :در روایات متعددی، یکی از علل غیبت امام(ع) عدم بیعت با کسی، بیان شده است. حسن بن فضال می گوید: علی بن موسی الرضا(ع) فرمود: گویا شیعیانم را می بینم که هنگام مرگ سومین فرزندم(امامعسکری) در جستجوی امام خود همه جا را می گردند اما او را نمی یابند.عرضکردم: به چه دلیل؟ فرمود: زیرا امامشان غایب می شود،عرض کردم: چرا غایب می شود؟ فرمود: برای اینکه وقتی با شمشیرقیام نمود بیعت کسی در گردنش نباشد.4

3 ـ ترس از گزند دشمنان :گفته شد که با تولد مهدی موعود(عج) همهستمگران و ظالمان به وحشت افتادند، و از آنجا که مرگ و انقراض حکومت ظالمانه واعمال غیر انسانی خود را در دست پرتوان امام(ع) می دانستند و می دانند، لذا جانامام مهدی(عج) تهدید می شود، به همین خاطر در روایات یکی دیگر از علل غیبت، حفظ جانحضرتش از تعرض و گزند دشمنان ذکر شده است؛ چنانکه زراره بن اعین از امامصادق(ع) روایت کند که فرمود : ای زراره! قائم ما ناچار از این است که غیبت کند. عرض کردم: برای چه؟ فرمود: از جان خود بیم و ترس دارد. پس حضرت با دست به شکم خوداشاره کرد.5

البتهبدیهی است که این تماس با عدم اراده خداوند به ظهور آن حضرت توأم است، وگرنه او نیزمانند پدران بزرگوارش از کشته شدن در راه خدا ترسی ندارند.

شیخ طوسی(ره) مینویسد: هیچ علتی مانع از ظهور آن حضرت نیست، جز اینکه می ترسد کشته شود.زیرا اگر جز این بود، جایز نبود که پنهان شود بلکه ظاهر می گشت وهرگونه ناراحتی و آزاری را متحمل می شد. زیرا مقام رفیعامامان و همچنین انبیای عظام و بزرگواری آنها، به واسطه ناملایماتی بود که در راهدین خدا متحمل می شدند.6

پی نوشت ها :

1ـ کمالالدین،ص482.

2 ـبحارالانوار،ج51،ص113.

3ـهمان.

4ـ همان،ص152.

5 ـ کمالالدین و تمام النعمه شیخ صدوق، ص342.

6 ـ مهدیموعود، ص852.

 

جهت سلامتی و تعجیل در فرج امام عصر ارواحنا فداه صلوات بفرستید